De temperaturen stijgen weer, waardoor de natuur ontwaakt. Overal zie je prachtige bloesems aan bomen en struiken, en de zwaluwen zijn teruggekeerd van hun tropische overwinteringsgebieden.
Helaas brengt het warme weer niet alleen vreugde voor mensen. Teken zijn er eveneens zeer op gesteld.
De kans op een tekenbeet
Doorgaans zijn teken actief van maart tot en met oktober. Alleen bij onverwacht hoge temperaturen kan dit afwijken. Zo zorgt bijvoorbeeld een warme week in februari direct voor een verhoogd aantal meldingen van tekenbeten. Want zodra het kwik een aantal dagen boven de 8 graden stijgt, komen de teken uit hun winterslaap.
Over het algemeen is het bekend dat het risico op een tekenbeet groter is in het bos, duin of op de heide. Minder gevaar ziet men in eigen tuin. Let op: teken leven overal waar groen is, zelfs in stadstuinen. Het is een fabel dat teken kunnen vliegen of springen. Ook laten zij zich niet uit bomen vallen. Ze zitten voornamelijk laag bij de grond. Bijvoorbeeld in gras, in mos, op (bosbessen)struiken, varens of tussen dode bladeren. Van daaruit stappen de akelige beestjes over op passerende mensen of dieren.
Groepen met een verhoogd risico op een tekenbeet zijn onder andere kinderen, boswachters, hoveniers, wandelaars, kampeerders en buitensporters.
De voortplanting van de teek
Van een onschuldige larve tot een risicovolle beet…
De levenscyclus van een teek duurt drie jaar en kent drie stadia: larve (herkenbaar aan de 6 poten), nimf (8 poten), volwassen teek. In elk stadium zoekt de teek een gastheer om zichzelf te voeden met bloed. Na elke voeding vervelt de teek waarna zij doorgroeit naar het volgende stadium. Teken paren op hun gastheer. Na de paring verlaat de mannetjesteek de gastheer, terwijl een vrouwtjesteek zich juist vastbijt en zich voedt met bloed. Ze zet meer dan 50% van haar lichaamsgewicht om in honderden tot wel duizenden eieren, waarna zij sterft.
Besmette teken
Het zijn de volwassen vrouwtjesteken die drager kunnen zijn van verschillende infectieziekten en virussen, zoals Lyme of FSME.
De teek wordt besmet als zij bloed zuigt bij kleine (knaag)dieren of vogels die de bacterie of het virus bij zich dragen. Wanneer een teek later bloed van mensen zuigt, kan de bacterie of het virus op de mens overgedragen worden.
Ziekte van Lyme
De ziekte van Lyme is een ernstige infectieziekte veroorzaakt door de Borrelia burgdorferi bacterie. Deze bacterie kan het lichaam binnenkomen via een tekenbeet. Het ziektebeeld is wisselend. Dat maakt herkenning ook zo lastig. Bekende klachten zijn een rode kring of verkleuring van de huid op de plek van de beet, koorts en eventueel spier- en gewrichtspijn in de eerste weken na de tekenbeet. En in sommige gevallen kunnen zenuwklachten of hartklachten ontstaan.
Zowel de vroege als de latere stadia zijn te behandelen met antibiotica, maar in een later stadium kan wel al schade zijn ontstaan door de ontsteking. Daarom is het belangrijk om contact op te nemen met de huisarts met deze klachten.
FSME-virus
Fruh Sommer Meningo Encephalitis is een virus dat o.a. hersen(vlies)ontsteking kan veroorzaken. Het wordt verspreid door teken in Duitsland, Oostenrijk, Scandinavië, de Balkan, Rusland en overige Centraal- en Oost –Europese landen. Het virus wordt direct na de tekenbeet overgedragen op de mens. Hierdoor kan een besmetting in geen van de gevallen voorkomen worden. Alleen de symptomen, zoals koorts, misselijkheid en hoofdpijn, kunnen behandeld worden. Er bestaat wel een vaccin tegen het FSME-virus. Bestaande uit 3 vaccinaties die gedurende 3 jaar bescherming geeft.
Het controleren op tekenbeten
Ben je in een tekengebied geweest? Controleer dan diezelfde dag nog op teken.
Hoe sneller de teek verwijderd wordt, hoe kleiner het risico op besmetting.
Teken bijten zich graag vast op plekken waar het extra warm is. Controleer daarom extra in de oksels, haarlijn, knieholtes, bilnaad en lies. Vraag iemand anders de gebieden te controleren die voor jezelf lastig te controleren zijn, zoals de rug en haarlijn.
Teken verwijderen
Wat moet je wel doen bij het verwijderen van een teek?
Verwijder de teek zo snel mogelijk. Gebruik daarbij een tekentang. Pak de teek zo dicht mogelijk op de huid vast, draai rustig 360 graden totdat de teek loslaat van de huid. Desinfecteer het gebied van de tekenbeet nadat de teek volledig verwijderd is. Of je kunt met de HeliQ Teekweg teken veilig en snel doden zonder deze aan te raken. Het doden van de teek gebeurt door middel van bevriezing. Door de teek te doden voordat hij wordt verwijderd, wordt het risico op de overdracht van teek gerelateerde aandoeningen verminderd.
Wat moet je niet doen bij het verwijderen van een teek?
Pas geen alcohol toe op de teek. Gebruik geen zeep en verhit de teek ook niet. Bij verkeerd verwijderen van de teek kan zij haar maaginhoud dumpen. Inclusief schadelijke bacteriën en virussen.
Feiten over tekenbeten
- De meest voorkomende teek in Nederland is de Ixodes Ricinus oftewel de schapenteek
- Nederland telt gemiddeld 100.000 teken per km2
- 20% van de teken is besmet met de Borrelia burgdorferi bacterie de veroorzaker van Lyme
- 5% van de teken in Duitsland zijn geïnfecteerd met het FSME-virus
- Per jaar worden zo’n 1,2 miljoen Nederlanders gebeten door een teek
- 25.000 mensen per jaar krijgen de ziekte van Lyme door besmette teken
- Slechts 40-60% van de Lyme gevallen is te herkennen aan een rode kring rond de beetplek
Gestoken of gebeten door een insect?
Naast producten voor tekenbeten hebben we ook diverse middelen voor andere insectenbeten en -steken. Het Aspivenin uitzuigpompje bijvoorbeeld. Door middel van een vacuümpompje zuigt het snel en veilig gif uit de huid. Hierdoor wordt de kans op pijn, jeuk en zwelling verminderd. Met de HeltiQ Steken en Beten Set bieden we een handige en complete set voor het verwijderen van teken en verzachten van de meest voorkomende insectenbeten en –steken van o.a. muggen, dazen, wespen en planten. Deze set is eenvoudig mee te nemen voor onderweg. Bij een insectenbeet of processierups kan de Mentho10 Aloë Vera spray verkoeling bieden en verzorgend werken. Om de huid te kalmeren en ontsmetten kun je Aloë Vera gel aanbrengen, bijvoorbeeld de Volatile Aloë Vera gel of Sibel Aloë Vera gel. Heb je last van schurft, dan is de Loxazol crème een effectief hulpmiddel om dit te behandelen.
Voor andere producten en verzachtende middelen verwijzen we je door naar categorie insectenbeet of -steek
Bron: RIVM en stopdeteek.nl