Hygiënisch te werk gaan, is misschien wel het belangrijkste aspect in het vak van een (medisch) professional. Daarom zijn autoclaven een uitkomst voor veel huisartsen en zorgprofessionals, maar ook voor podologen of tattoo-artists. Een autoclaaf steriliseert of ‘autoclaveert’ hittebestendige instrumenten, vloeistoffen, glaswerk of plastics. In de richtlijnen van infectiepreventie in de praktijk wordt vermeld dat het machinaal reinigen van o.a. instrumenten beter en veiliger is dan schoonmaken met de hand. Gedurende het sterilisatieproces worden micro-organismen met stoom onder druk gedood. Denk hierbij aan bacteriën, virussen, schimmels en sporen hiervan.
De werking van een autoclaaf
De werking van een autoclaaf is te vergelijken met die van een snelkookpan. Water wordt verwarmd in een afgesloten ruimte en aan de kook gebracht tot de ruimte gevuld is met stoom. Omdat de stoom -net als in een snelkookpan- deze ruimte niet kan verlaten, stijgt de temperatuur boven de 100 °C en ontstaat er drukstoom. Deze onder druk staande damp heeft een hoge warmte-inhoud en condenseert op de koelere inhoud van de autoclaaf, wat de aanwezige micro-organismen vernietigt. Om de stoom over de inhoud van de autoclaaf te verdelen, wordt alle lucht weggezogen door een vacuümpomp. Door de ontstane onderdruk kan de verzadigde stoom overal doordringen. De Melag 23 VS+ en de 23B modellen hebben voor- en navacuüm, zodat de steriele inhoud beter droogt. In de grafiek hieronder is het sterilisatieproces van een autoclaaf uitgelezen en visueel gemaakt.
Een autoclaaf is overigens geen vaatwasser. Het doel van een autoclaaf is het behalen van volledige steriliteit. Vuil op gesteriliseerde voorwerpen resulteert in foutmeldingen en kan de autoclaaf beschadigen. Gebruikt en vies instrumentarium of ander materiaal moeten eerst gereinigd worden voordat het de autoclaaf in gaat.
''Bij Melag mag 1:10.000.000 micro-organismen het sterilisatieproces overleven.
Melag test dit sterilisatieproces regelmatig om kwaliteit te waarborgen.''
Welke autoclaaf heb ik nodig?
Misschien een betere vraag: welke typen autoclaven zijn er allemaal? Hieronder een overzicht van de meest gebruikte Melag autoclaven en hun specificaties. Melag is een bekende naam in de productie en ontwikkeling van sterilisatoren en desinfectie apparaten voor klinieken, praktijken en ziekenhuizen.
| Type Melag autoclaaf / sterilisator | Ketelgrootte | Aantal programma’s | watertoevoer- en afvoer | Geschikte inhoud |
|---|---|---|---|---|
| 15EN+ | Ø 15cm x 38 cm diep (7 liter) | 4 | Op leiding of reservoir | Onverpakte en verpakte instrumentarium. Niet geschikt voor holle instrumenten |
| 23S+ | Ø 25cm x 45cm diep ( 23 liter) | 4 | Op leiding of reservoir | Onverpakte en verpakte instrumentarium. Niet geschikt voor holle instrumenten |
| 23VS+ | Ø 25cm x 45cm diep (23 liter) | 4 | Op leiding of reservoir | Onverpakte en verpakte instrumentarium en korte holle instrumenten |
| 29VS+ | Ø 25cm x 35cm diep (17 liter) | 4 | Op leiding of reservoir | Onverpakte en verpakte instrumentarium en korte holle instrumenten |
| 23B+ | Ø 25cm x 45cm diep (23 liter) | 5 | Op leiding of reservoir | Gecompliceerde holle en lange instrumenten |
| 31B+ | Ø 25cm x 35cm diep (17 liter) | 5 | Op leiding of reservoir | Gecompliceerde holle en lange instrumenten |
In de tabel hierboven kunt u aflezen welke autoclaaf het beste bij uw situatie past. De EN autoclaven hebben de kleinste ketelinhoud en hebben een lager maximaal laadgewicht (2kg), ideaal voor kleinere praktijken die niet dagelijks gebruikmaken van een autoclaaf. De 23 S+ en 23 VS+ autoclaven hebben een grotere ketel en zijn geschikt voor frequente sterilisatie van langere voorwerpen en instrumenten. Voor de meeste instrumenten zijn de 23S en 23VS bij dagelijks gebruik een geschikte keuze. Gebruikt u regelmatig veel gecompliceerde holle en langere instrumenten die gesteriliseerd moeten worden voor gebruik? Dan is de 23B of de 31B+ autoclaaf een goede keuze.
Opties voor watertoevoer en afvoer
Vrijwel elke autoclaaf kan Stand Alone (water in reservoir) draaien of aangesloten worden op een generator die water demineraliseert via een waterleiding. Zo’n generator kan kraanwater omzetten in demiwater, wat erg handig is bij dagelijks gebruik van de autoclaaf. Op die manier hoeft er niet elke keer demiwater bijgevuld te worden en hoeft u zich ook niet druk te maken over de kwaliteit van het water. De Meladem 40 kan ongeveer 120 liter demi water produceren voor u het patroon moet vervangen. Indien er meerdere ladingen per dag gesteriliseerd worden, kan de Demi XL 500 handig zijn. Dit systeem produceert tot 360 liter demiwater (per vulling) voor uw autoclaaf en andere doeleinden binnen de praktijk. Op de lange termijn is dit een voordeligere optie dan de Meladem 40. Bij een jaarlijkse praktijkcontrole kunnen wij deze vulling voor u vervangen.
De Melag 23 VS+ vacuüm klasse S stoomautoclaaf
De 23VS+ stoomautoclaaf is ideaal voor elke medische professional die frequent gebruik maakt van steriele instrumenten of ander materiaal. Met een grote ketelinhoud en de voor- en navacuüm steriliseert deze autoclaaf snel en effectief. Hieronder staan de specificaties en programma’s van de 23VS+ weergegeven.
Programma's van de 23VS+ Stoomautoclaaf
| Programma’s | Verpakking | bijzonder geschikt voor | Sterilisatie bij | Bedrijfstijd | Droging | Belading 23 VS+ /29 VS+ |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Universeel programma | Eenvoudig en meervoudig verpakt | Gemengde ladingen, Eenvoudige holle voorwerpen | 134 ˚C | 25 min | 25 min | 4/3 kg |
| Snel programma | Alleen onverpakt (geen textiel) | Eenvoudig massief instrumentarium; Eenvoudige holle voorwerpen | 134 ˚C | 15 min | 10 min | 4/3 kg |
| Eco programma | Eenvoudig en meervoudig verpakt | Eenvoudig massief instrumentarium; Eenvoudige holle voorwerpen | 121 ˚C | 40 min | 25 min | Textiel: 0,8-1 kg, anders 4/3 kg |
| Prionen programma | Eenvoudig en meervoudig verpakt | Instrumenten, waarbij enige infectiegevaar door virussen vermoed wordt. | 134 ˚C | 40 min | 20 min | 4/3 kg |
De werking van uw autoclaaf controleren
Er zijn verschillende methoden om te testen hoe goed de stoompenetratie is en hoe goed de autoclaaf steriliseert. Er kan na verloop van tijd lekkage ontstaan waardoor meer micro-organismen het proces overleven.
- Biologische indicatoren: Deze bevatten resistente bacteriële sporen. Na het meedraaien van de biologische indicatoren tijdens een sterilisatiecyclus, wordt in het laboratorium bepaald hoeveel sporen er zijn vernietigd.
- Indicatietape: Met deze tape plakt de verpakking af die gesteriliseerd wordt. De tape bevat indicatoren die van kleur veranderen bij hoge temperatuur. Echter is dit geen garantie dat de sterilisatie 100% succesvol verlopen is. Dit geeft de autoclaaf namelijk zelf aan.
- De Bowie & Dick test: Met deze test wordt de stoompenetratie tijdens het sterilisatieproces beoordeeld. Bij volledige sterilisatie ontstaat kleurverandering op de testkit. Als er geen of weinig kleurverandering plaatsvindt, is er nog lucht aanwezig in de testkit. De autoclaaf functioneert mogelijk niet naar behoren. Deze test is uitsluitend geschikt voor de Melag 23S en 23VS autoclaaf.
- De Helix-test: Dit is een 1,5m opgerolde slang inclusief indicator aan uiteinde om (nieuwere) sterilisatoren te testen op het sterilisatieproces van holle voorwerpen/buizen. De stoom moet door het slangetje doordringen en de indicator dient te verkleuren om de test te halen. Deze test is alleen geschikt voor de overige type 23B, 30B en 31B autoclaaf.
- Autoclaaf vacuümtest: Met deze test wordt de sterilisator door zichzelf gecontroleerd op lekkage. De maximale toegestane lekkage is 0.5 bar.
Melag autoclaaf storingen en aandachtspunten
Autoclaven geven zelden een foutmelding. Een melding is vaak het gevolg van de (lage) kwaliteit van het demiwater of een filter die vervangen moet worden. Grote kans dat er dan error 2 als foutmelding op het display verschijnt. Er zijn nu eenmaal veel sensoren verwerkt in een autoclaaf die nauw letten op de druk, temperatuur en andere variabelen tijdens het sterilisatieproces. Andere voorbeelden van mogelijke oorzaken zijn:
- Vuil op sensoren (van instrumenten of materiaal) tijdens het sterilisatieproces
- Als de temperatuur(℃) of druk (mbar) gedurende het sterilisatieproces net buiten de ingestelde grenswaarden valt
- De autoclaaf is oververhit geraakt tijdens het sterilisatieproces
- Een tekort of overschot aan demi water (capillary error)
- De ketel is overbeladen
- Een defecte hoofdzekering
Technische ondersteuning bij uw autoclaaf
Problemen met het installeren van de autoclaaf? Gaat die ene foutmelding maar niet weg van het display? Geen paniek! Wij coördineren en faciliteren de service voor het installeren, controleren en onderhouden van uw autoclaaf via onze partner. U kunt ons bellen op +31 (0)88 05 00 800 of stuur een e-mail naar info@merkala.nl.